Người đua diều

Đây có lẽ là cuốn sách đầu tiên giúp người đọc Việt Nam nhìn nhận một cách đầy đủ và chân thực nhất về vẻ đẹp cũng như nỗi đau của Afghanistan, một đất nước, một dân tộc, một nền văn hóa lâu đời bị tàn phá bởi những kẻ cuồng tín man rợ. Đây là món quà tặng xúc động và đầy ý nghĩa nhà văn Khaled Hosseini gửi lại cho quê hương mình, nơi cuộc sống yên bình vẫn chưa trở lại.

“Tôi đã trở thành tôi như ngày hôm nay từ tuổi mười hai, vào một ngày lạnh lẽo, ảm đạm mùa đông năm 1975... Thời đó lâu lắm rồi, nhưng tôi biết những gì người ta nói về quá khứ, mà tôi đã học được, về việc anh có thể chôn vùi nó đi, là một điều sai lầm” những dòng suy tưởng day dứt và ám ảnh mở đầu tác phẩm cũng là âm hưởng chủ đạo của Người đua diều, câu chuyện kể về những lỗi lầm, về sự dằn vặt, trả giá và  khao khát được cứu chuộc.

Hơn ba mươi năm trước, nhà văn Amir, một trong hai nhân vật chính của câu chuyện còn là một câu bé con yếu ớt mảnh dẻ lớn lên trong sự che chở của người cha giàu có, luôn bên Amir trong những năm tháng ấy là Hassan, con trai của người nô bộc Ali. Bằng sự dũng cảm, tận tụy và tình yêu thương của mình, Hassan không chỉ đem lại cho Amir niềm vui, thắp sáng trong cậu bé mơ ước trở thành nhà văn mà còn luôn xả thân để bảo vệ Amir trước những kẻ ngỗ ngược.  Nhưng tình cảm của cậu bé đã không được đền đáp.

Vào ngày mùa đông định mệnh năm 1975, Hassan trong khi gắng sức bảo vệ con diều xanh chiến lợi phẩm của Amir đã bị bọn trẻ xấu làm nhục. Thay vì cứu bạn, thái độ im lặng, tâm trạng hoảng sợ và hành động bày mưu buộc cha con Ali phải ra khỏi nhà là tất cả những gì cậu chủ nhỏ đã dành cho Hassan. Sự gian dối ấy là khởi nguồn của những day dứt đã theo suốt cuộc đời Amir, là đó cũng là lý do khiến anh trở lại Afghanistan trong những ngày đen tối nhất để cứu đứa con trai mồ côi của Hassan - người bạn xưa, người anh em cùng cha khác mẹ của Amir đã chết dưới họng súng Taliban

Sức hấp dẫn của Người đua diều  bắt nguồn từ giá trị nhận thức sâu sắc. Có lẽ, với độc giả Việt Nam nói riêng và độc giả trên toàn thế giới nói chung, Người đua diều là cuốn tiểu thuyết đầu tiên giúp ta có cái nhìn toàn diện, chân thực và xúc động nhất về vẻ đẹp cũng như nỗi đau của đất nước và con người Afghanistan. Chiến tranh, loạn lạc, những thành phố đổ nát, những công trình văn hóa bị tàn phá, những người phụ nữ trùm đầu than khóc và những kẻ cực đoan với nhiều đạo luật hà khắc, dường như là tất cả những gì người ta được biết về Afghanistan qua các phương tiện thông tin đại chúng. Thế nhưng, qua gần năm trăm trang truyện của mình, Khaled Hosseini đã đưa người đọc đến với một vùng đất hoàn toàn khác, một Afghanistan thanh bình và phồn thịnh, một Afghanistan của truyền thống văn hóa lâu đời, một Afhanistan thuộc về những con người cao thượng và kiêu hãnh, một Afghanistan từng tồn tại và đã bị hủy diệt.

Bằng một lối văn xuôi giản dị, không gọt giũa, không ẩn dụ hay khó hiểu, Khaled Hosseini đã dẫn dắt người đọc đi qua những thăng trầm của lịch sử nước mình, đã giúp người đọc hiểu được những góc sáng tối trong tâm hồn người Afghanistan, và hơn hết, đã khiến người đọc xúc động và nuối tiếc trước sự tàn lụi của cả một nền văn hóa đầy bản sắc.

Bảo Nhi